We noemen ons kerkgebouw een ‘huis van God’. De dienstdoende ouderling zegt dikwijls in het gebed voorafgaand aan de kerkdienst: ‘We komen hier samen in uw huis’. Daarmee wijden we die ruimte toe aan Degene die onszelf overstijgt. Al hebben we het gebouw zelf gefinancierd en laten neerzetten, we doen afstand van ons recht om te bepalen wie er wel en niet naar binnen mogen: het is de ruimte van Gods gastvrijheid. We zouden onszelf eigenaars kunnen noemen, maar we zien onszelf liever als huismeesters, dienstbaar aan iets waar wij uiteindelijk niet over gaan: wat hier tussen God en mensen kan gebeuren.

We moeten er wel altijd weer voor oppassen dat we God niet in dat huis opsluiten. Ons Godshuis, onze God, ons gelijk. Die neiging bestaat in alle geloofstradities. Dan denken we dat God in sommige andere kerken of tempels níét woont en bij ons wél. We gaan er vanuit dat onze regels Gods regels zijn, onze gewoonten Gods gewoonten.

Vandaag lezen we in de kerk over de David die zich in Jeruzalem heeft gevestigd als koning over heel Israël. Hij was eerst herder, daarna wapendrager van een andere koning, vervolgens vluchteling en zwervende guerillastrijder. Nu, ongeveer in het jaar 1000 voor Christus, heeft hij alle clans van Israël achter zich gekregen. Hij vestigt zich in Jeruzalem, tot dan toe een niet-Israëlitische stad, zodat geen van de stammen van Israël kan claimen dat ze de hoofdstad leveren en dus de belangrijkste zijn. Tot voor kort sliep hij in grotten en hutten, nu woont hij in een paleis. En dan denkt hij: God moet ook een prachtig huis, hier vlak naast dat van mij. Er moet een tempel komen.

Dan komt er een profeet met een boodschap voor David. God hoeft geen tempel. God heeft altijd met zijn mensen meegezworven. God heeft zich nooit beklaagd over dat zwerversbestaan. Waarom zou God opgeprikt in een huis gaan zitten dat mensen voor Hem bouwen? God geeft mensen vastigheid, zegt de profeet, mensen hoeven God geen vastigheid te geven.

David bouwt dus geen tempel. Zijn zoon Salomo doet dat wel. Maar direct na Salomo’s dood valt Israël door stammenstrijd uiteen. Een tempel voor God als middelpunt van een verenigd Israël: dat heeft in de duizenden jaren die de Bijbel beslaat misschien vijfentwintig of dertig jaar geduurd, meer niet. En er is altijd een profetische beweging geweest die zei: maak ruimte voor God, maar sluit God niet op in die ruimte van jou. God is altijd groter, wijder, ruimer dan wat jij over God beweert. God is per definitie wat jouw belangen en jouw identiteit overstijgt.

Het is adventstijd. We horen ook over Maria die bereid is om draagster van God te zijn. God laat zich niet vangen of kooien in een kerk of tempel, maar laat zich wel dragen in ieder van ons, in open handen en een open hart. Zo gauw je er een slot op zet, is God overal elders maar niet achter jouw slot en grendel. Dat is lastig voor de control freaks die we als gelovigen vaak zijn, maar het is goed nieuws voor de wereld. God is overal, behalve waar we Hem (m/v) vastpinnen.

15 december 2019, Piet van Veldhuizen

Het verhaal over David staat in 2 Samuël 7, 1-11.

Nieuwsbrief Ark op koers