Meer tussen hemel en aarde (20): Hoe zen is de zending?
HOE ZEN IS DE ZENDING?
We hebben zondag in De Ark een kerkdienst in het teken van ‘de zending’. We collecteren voor twee projecten in Azië en iemand van ons landelijke projectbureau komt daar toelichting bij geven. Ik heb daar altijd weer dubbele gevoelens bij. Ja, er moet veel onvoorwaardelijke liefde de wereld in en veel praktische steun, er moet veel ongelijkheid worden bestreden en veel vrede worden verspreid. Maar ik besef dat onze ‘zending’ niet altijd alleen maar dat is: het is soms ook export van geloofsartikelen, religieuze ruis en kerkelijk gedoe.
De vraag ‘hoe zen is de zending’ zou dus ook kunnen luiden ‘hoe mis is de missie’, en ik zou hem graag als een oprechte open vraag stellen. Wat denken we dat we daarginds gaan brengen? Brengen we bevrijding en heilzame samenhang, of brengen we verwarring en conflict? En – is het soms niet zo dat we zó graag iets willen brengen, dat we vergeten om eerst goed te kijken en te luisteren?
Mijn beeld van Jezus is dat hij mensen aankeek, aanraakte, aansprak, zo dat ze zich herkend voelden tot diep in hun binnenste. De gevestigde orde werd er onrustig van maar voor mensen in nood was het een weldaad. Als we als christelijke gemeenschap een zending (missie) hebben, is het om die aanwezigheid van Jezus te belichamen. Dus niet om een theorie te brengen, een stelsel of een leer. We moeten er niet naar streven om mensen óm te labelen van hindoe of confucianist naar christen – het gaat om die aanraking met genade en liefde en niet om het etiket. Soms zal je ervaren dat die ander Jezus belichaamt voor jou – tenzij je oogkleppen op hebt die je beletten om dat te zien, en dan is zending een gevaarlijk spel.
Jezus belichamen – dat is inderdaad een soort zen: het vraagt van je dat je alle labels aflegt, alle pretentie en ambitie, alle begeerte en geldingsdrang. Dat je ego niet tussen Christus en je medemens in staat. Anders wordt zending de export van ons collectieve christelijke ego. Die belichaming vergt levenslange oefening en blijft altijd onvolmaakt. Zending zal daarom altijd een zeer bescheiden beweging moeten zijn, een vorm van te gast zijn, zonder verkooppraatjes en met een grote bereidheid om te leren. Het is een zegen uit Azië dat in een aantal christelijke kloosters in Nederland zen beoefend wordt, en het zou niet goed zijn als onze zending zou proberen om mensen van de zen af te helpen en vol te gieten met westerse dadendrang.
We lezen zondag, gewoon volgens het oecumenisch leesrooster van de Raad van Kerken, over Jezus die de tempel schoonveegt, die alle ballast en gedoe weg wil hebben uit de gebedsruimte. Het gaat hem niet om een georganiseerde religie maar om de ontmoeting van het hart met God waarin alles zuiver en helder wordt. Dat is een zen-ding, en dat was zijn zending.
4 maart 2018, Piet van Veldhuizen
Op de foto: de zenruimte van de Abdij Maria Toevlucht in Zundert.
Ook in de Sint Willibrordsabdij in Doetinchem wordt zen beoefend vanuit een christelijke spiritualiteit.
De kerkdienst over zending is nog een halfjaar te beluisteren via www.kerkdienstgemist.nl.
Meer Column:
