Als ik een zondag vrij heb, neem ik soms een gastpreekbeurt ergens anders aan. Op Driekoningen, zondag 6 januari, ben ik op Ameland om voor te gaan in het kerkje van Ballum. Een mooie aanleiding voor een lang weekeinde op het eiland.

Terwijl ik afgelopen donderdag naar het noorden reed, deed Radio 1 voortdurend verslag van de ramp die zich daar aftekende: 270 containers van een schip gevallen, de inhoud daarvan die zich verspreidt op de stranden en op het wad. Er zijn beelden van jutters met grote tv’s, vrieskisten, stoelen.

Maar het is vooral troep. Toen ik vrijdag op het Amelandse strand liep, lag er langs de hoogwaterlijn een onafzienbare streep plastic. Verpakkingsmateriaal, tienduizenden zakken en vellen wit plastic. En heel veel stukken van houten lijsten of sponningen. Hier en daar een stoelzitting, maar de grote stukken waren een dag eerder al geborgen. Onder een gure hemel werd met man en macht geruimd, door eilanders en toeristen, met zwaar landbouwmaterieel, met een bonte stoet aan terreinwagens, maar vooral met blote handen en met vastberadenheid: het moet hier schoon! Je zag de kracht van een kleine samenleving waar iedereen aanhaakt als er een klus te klaren is.

Het schip dat deze gaven naar de Wadden bracht, is één van de grootste oceaanreuzen, de MSC Zoe. Het vaart onder Panamese vlag en is van een Zwitserse firma. Het schip past niet in het Panamakanaal en in Zwitserland kan het al helemaal niet komen – dat zijn papieren waarheden, administratieve ficties. De spullen kwamen, vermoed ik, vooral uit het Oosten. Als ze niet hier op het strand terecht waren gekomen, waren ze aangespoeld in Europese winkelschappen, met minder zand en water, maar evengoed voor een groot deel al bijna afval. Spullen waarvan een groot deel beter nooit gemaakt had kunnen worden. Spullen, bedoeld om snel kapot te gaan en weer vervangen te worden.

Volgens het bijbelse verhaal brachten de drie koningen (of wijzen, magiërs) ook gaven uit het Oosten mee: mirre, wierook en goud. Op de meeste afbeeldingen hebben ze die in kleine potjes bij zich, als kostbaarheden die niet groter zijn dan het hart van de gever. Ze overladen het Christuskind niet met rijkdommen, maar bieden iets van geur, glans en gewicht aan, uitdrukkingen van diepe aandacht en erkenning.

Aandacht, altijd weer het thema in deze columns. De ‘wijzen uit het oosten’ zijn er een toonbeeld van. Ze volgen aandachtig de sterren aan de hemel. Ze gaan op reis naar wat ze nog niet kennen, als spoorzoekers. Ze nemen een kind serieus dat nog helemaal niet ontdekt is in zijn eigen omgeving. Ze luisteren beter naar hun dromen dan naar de bevelen van de lokale machthebbers. Open mensen opzoek naar wat kostbaar is en wezenlijk, om het te begroeten.

Het verhaal in de Bijbel noemt geen aantal, maar al gauw werd het een verhaal over drie magiërs. Ze kregen mettertijd namen en eigenschappen, en de feestdag heet ‘Driekoningen’. Vervolgens komen er natuurlijk ook verhalen over de vierde wijze. Eigenlijk is het hele verhaal een rollenspel waarin je uitgenodigd wordt een personage te kiezen. Er is een angstvallige tiran (Herodes) die van geen koningskind wil weten, want dat zou zijn macht bedreigen. Er zijn gedienstige schriftgeleerden en priesters die in de heilige boeken precies uitzoeken hoe het zit maar verder niet in beweging komen. En er zijn de wijzen, magisch en koninklijk in hun toewijding aan wat echt aandacht verdient. Zeg maar bij welke club je wilt komen, en doe er wat mee. Het zou me niet verbazen als de drie koningen op de terugweg nog even meehelpen om het strand weer schoon te maken.

6 januari 2019, Piet van Veldhuizen

De foto rechtsboven komt uit een persbericht van de gemeente Ameland.
Het verhaal over de wijzen of koningen vind je in de Bijbel in het Evangelie volgens Matteüs, hoofdstuk 2.

Nieuwsbrief Ark op koers