Meer tussen hemel en aarde (51) – Tiendaagse
Toen de profeet Elia in een vurige strijdwagen naar de hemel werd gevoerd (de bekende spiritual Swing Low, sweet Chariot gaat daarover), werd hij nagestaard door zijn leerling Elisa. Die moest voortaan op eigen benen staan en het profetenwerk van Elia voortzetten. Hij had aan zijn meester gevraagd: als u weggaat, laat dan twee beetjes van uw geest op mij rusten. Alsof hij wilde zeggen: al is het maar een beetje, maar liefst een beetje veel.
Het verhaal over Elia en Elisa speelt achthonderd jaar vóór Jezus. Als Jezus in een verschijning na zijn dood en opstanding opstijgt naar de hemel, staren ook zijn leerlingen hem na. Ook zij moeten voortaan op eigen benen staan en het werk van hun meester voortzetten. En Jezus heeft volgens de evangelieverhalen toegezegd dat zijn geest hen zal vervullen.
Aan die verschijning van de opstijgende Jezus hebben we Hemelvaartsdag overgehouden. Volgens drie van de vier verhalen die erover in de Bijbel staan, gebeurde het op de avond van de dag waarop Jezus uit de dood opstond, dus op Eerste Paasdag. Alleen het vierde verhaal zegt dat het pas veertig dagen later gebeurde, maar dat verhaal heeft onze kalender bepaald – Hemelvaartsdag valt veertig dagen na Pasen. En tien dagen na Hemelvaart is het Pinksteren en dán pas stromen (volgens dat vierde verhaal) de leerlingen van Jezus vol met zijn geest. Ze worden enthousiast, ze weten opeens wat ze moeten zeggen, iedereen verstaat elkaar en begrijpt elkaar.
Die tien dagen vind ik een kostbare periode op de kalender. Stel je de leerlingen van Jezus voor: ze kunnen niets meer aan hem vragen want hij is naar gene zijde vertrokken, maar zelf zijn ze nog leeg, ze weten het allemaal nog niet. Ze kunnen niet anders dan zich openstellen en afwachten wat hun invalt. Eigenlijk zou de christelijke gemeenschap die tien dagen heel serieus moeten nemen door op te houden met alles zo zeker te weten. Ik stel het me voor als een soort jaarlijkse zen-tiendaagse waarin je leeg bent en het allemaal niet weet. En dan natuurlijk niet op Pinksteren gewoon het oude boekje weer gaan volgen en weer precies dezelfde theorie aanhangen als elf dagen geleden. Met Pinksteren luister je met nieuwe oren, kijk je met nieuwe ogen, richt je het leeg geraakte huis van je geloof opnieuw in, waarbij je alle spulletjes tegen het nieuwe licht houdt en er van alles in ontdekt wat je niet eerder had gezien.
Momenteel werk ik aan de Nederlandse vertaling van een boek van de Ierse christelijke activist Pádraig Ó Tuama. Hij pleit op een gegeven moment voor een herwaardering van het begrip ‘bekering’ als een kernwaarde van het christendom – en dan schrijft hij dit:
Theoretisch zou dit dus betekenen dat het christelijk geloof een geloof is dat aangelegd is op verandering, een geloof dat niet omvalt als het zich realiseert dat zijn ideeën of beweringen onjuist zijn. Het zou betekenen dat zij die het christelijk geloof praktiseren blijk geven – telkens en telkens en telkens en telkens weer – van de vreugde van de ommekeer. Het zou moeten betekenen dat het christendom bekend zou staan als het geloof dat geregeld uitspreekt dat het tot nu toe ongelijk heeft gehad.
Daar wil ik in deze tien kostbare dagen graag op kauwen. Als ik met Pinksteren ergens van vervuld wil worden, moet ik bereid zijn om voor die tijd leeg te zijn, en oefenen in openheid om toe te laten wat zich aandient. Intussen speelt Swing low, sweet chariot door mijn hoofd.
2 juni 2019, Piet van Veldhuizen
Het verhaal over Elia’s hemelvaart staat in 2 Koningen 2. De verhalen over de hemelvaart van Jezus staan in Marcus 16, Matteüs 28, Lucas 24 en Handelingen 1.
Het citaat van Pádraig Ó Tuama is te vinden in hoofdstuk 8 (Hello to change) van zijn boek In the Shelter.
Gerelateerd:
- Kerk op maat
- Een verruimd en vernieuwd Godsbeeld
- Een heilig rollenspel
- Tomas Dubbelman
- Waar het hart vol van is
- Heb je vijanden lief (maar hoe doe je dat?)
- Kom zelf maar kijken
- Water en wijn
- Liefde, het nu, de neus en de eeuwigheid
- Bekijk meer columns
